Περί ισότητας ανδρών - γυναικών...

Στέλνοντας την Αλίκη στο Ναυτικό

Γράφει η Λαμπρινή Χ. Θωμά - ΣΚΑΪ - 12/05/2008

Το 1981, το Ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ κλήθηκε να αποφασίσει αν είναι σύννομη η στράτευση μόνον των ανδρών, όταν το σύνταγμα της χώρας επιβάλλει την ισονομία. Επρόκειτο για την υπόθεση "Ρόστκερ εναντίον Γκόλντμπεργκ, περί της νομοθεσίας επιλογής στρατιωτικού προσωπικού".

Η απόφαση ήταν μια αληθινή έκπληξη: το δικαστήριο έκρινε ότι, ναι μεν εδώ υπήρχε ανισότητα βάσει του συντάγματος, αλλά ήταν μια θεμιτή ανισότητα, αφού υπεράνω της ισότητας τίθενται οι ανάγκες του στρατεύματος και "οι γυναίκες δεν είναι αναγκαίες". Αναγκαίοι (αναλώσιμοι;) στο στράτευμα είναι μόνο οι άνδρες.

Το ενδιαφέρον στην απόφαση είναι πως, το δικαστήριο αναγνώρισε, κατ' ουσίαν ότι η μη υποχρεωτική στράτευση των γυναικών σε μια χώρα που η στράτευση των κληρωτών είναι υποχρεωτική αποτελεί ανισότητα. Κάτι που φαίνεται να ξεχνούν πάρα πολλοί όταν ανοίγει το ζήτημα της υποχρεωτικής στράτευσης όλων των ανδρών στην ευαίσθητη ηλικία των δεκαεννέα ετών.

Το ζήτημα αυτό, της πιθανής νομοθέτησης υποχρεωτικής στράτευσης των νέων στα 19 τους χρόνια, είναι ένα από τα πιο συζητημένα τελευταίων ημερών. Οι αντιδράσεις, οι προτάσεις και οι αντιπροτάσεις πολλές. Η μόνη πρόταση που δεν ακούστηκε επαρκώς, είναι η πρόταση εφαρμογής της ισονομίας που επιβάλει το Σύνταγμα. Δηλαδή, η υποχρεωτική στράτευση να συμπεριλάβει και τις γυναίκες, έτσι ώστε ο στρατός να αποτελέσει κοινή υποχρέωση και των δύο φύλων.

Η σημερινή κοινωνική κατάσταση παρέχει επιχειρήματα υπερ αυτής της απόφασης. Οι περισσότερες γυναίκες δεν είναι πλέον κλεισμένες σε τέσσερις τοίχους, φροντίζοντας το σπίτι και τα παιδιά τους. Βρίσκονται έξω, στην αγορά, μάχιμες και ικανές. Μπορεί να υπάρχουν πολλά ακόμη να κατακτηθούν, αλλά δεν είναι καθόλου λίγα εκείνα που κατακτήθηκαν ήδη. Η γυναικεία παρουσία σε όλους τους επαγγελματικούς χώρους είναι δεδομένη, όπως και το γεγονός ότι οι γυναίκες "κλέβουν" χρόνια από τους άνδρες συναδέλφους τους: μπαίνουν στην αγορά εργασίας δύο χρόνια νωρίτερα, χωρίς να τις βαραίνουν οι περίφημες "στρατιωτικές υποχρεώσεις".

Η περίφημη άποψη ότι "η γυναίκα γίνεται μητέρα" και γι' αυτό δεν πρέπει να στρατεύεται αφού είναι έγκυος εννέα μήνες, είναι μια μάλλον σεξιστική άποψη που αντιμετωπίζει την εγκυμοσύνη ως ένα είδος οφειλής και υποχρέωσης αντίστοιχο της στρατιωτικής θητείας.

Ειδικά στις μέρες μας, όμως, καμμία γυναίκα δεν την αντιμετωπίζει έτσι. Εκτός αυτού, πληθαίνει ο αριθμός των γυναικών που αρνούνται να αποκτήσουν παιδιά, όπως και ο αριθμός των ανδρών που θέλουν να μετέχουν περισσότερο από όσο οι παλαιότερες γενιές στην ανατροφή των παιδιών τους. Ακόμη και ο νόμος τους το αναγνωρίζει πια: μπορούν και εκείνοι να έχουν το μειωμένο ωράριο, τις γονικές άδειες κ.α.

Εξάλλου, η διεθνής εμπειρία των τελευταίων ετών φαίνεται να εξετάζει υπό νέο πρίσμα τη γυναικεία στράτευση: μόλις το 2002 η - αναγνωρισμένη ως προοδευτική και πρωτοπόρος σε πολλά- Σουηδία ζήτησε από το στρατό να εξετάσει την ισόνομη στράτευση των γυναικών, ενώ χώρες όπως η Δανία, η Φιλανδία, η Νορβηγία, Γαλλία και η Γερμανία όπου ο στρατός είναι επαγγελματικός και εθελοντικός δέχονται την εθελοντική υπηρεσία των γυναικών, ακόμη και σε μάχιμες θέσεις.

Ακόμη και η ελληνική ιστορία στηρίζει αυτή την πρόταση. Οι γυναίκες στην Ελλάδα υπήρξαν πολεμίστριες και συμπαραστάτες των ανδρών τους στην πρώτη γραμμή - από τις Σπαρτιάτισσες ως τη θρυλική Μαξιμώ και από τη Δέσπω του Μπότσαρη ως τη γυναίκα της Πίνδου. Περαιτέρω, η στράτευση και των γυναικών αφήνει χώρο για ευρύτερη εφαρμογή της εναλλακτικής θητείας, που θα κρατά λιγότερο χρόνο και δε θα καταντά τιμωρία αλλά ένας διαφορετικός τρόπος προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο.

Το μόνο λογικό επιχείρημα κατά της ισόνομης στράτευσης των γυναικών συνιστούν οι διεθνείς έρευνες που καταδείχνουν ότι οι γυναίκες στρατευμένες είναι πιο επιρρεπείς σε τραυματισμούς. Ακριβώς, όμως, γι' αυτό, στις περισσότερες χώρες που στρατεύουν γυναίκες, αυτές χρησιμοποιούνται περίπου στο 70% του συνόλου των θέσεων που προβλέπονται στο στράτευμα —θέσεις στις οποίες οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν είναι ίδιοι με αυτούς που αντιμετωπίζουν και οι άνδρες συνάδελφοί τους. Σε κάθε περίπτωση, η φυσιολογία μπορεί να καταδείξει ποιές είναι οι καταλληλότερες θέσεις, ενώ για εργασίες διοικητικού και βοηθητικού χαρακτήρα δεν τίθεται καν τέτοιο θέμα.

Η υποχρεωτική στράτευση όλων των αγοριών στα 19 τους χρόνια δεν είναι ένα καλό μέτρο. Εάν, όμως, αποφασιστεί, η ισονομία απαιτεί να αποφασιστεί ομοίως και η υποχρεωτική στράτευση των κοριτσιών. Σε αντίθετη περίπτωση, η ανισότητα εις βάρος των ανδρών διαιωνίζεται.

Αναδημοσίευση από skai.gr

http://www.skai.gr/master_story.php?id=81264

Χωρίς να συμφωνούμε με την παρατήρηση «Η υποχρεωτική στράτευση όλων των αγοριών στα 19 τους χρόνια δεν είναι ένα καλό μέτρο», δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε την σοβαρότητα του θέματος και των επιχειρημάτων στο κυρίως θέμα που θίγει.