Ο «τρελός» Ερντογάν και άλλοι επικίνδυνοι μύθοι

Οι τουρκικές εκλογές πλησιάζουν και πολλοί -δικαίως- ανησυχούν για το ενδεχόμενο κλιμάκωσης της έντασης με την Τουρκία σε μια απόπειρα να κερδίσει τις εντυπώσεις και την αυτοδυναμία ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Είναι τρελός», λένε κάποιοι «και από έναν τρελό όλα να τα περιμένεις»… Είναι όμως έτσι;

Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα* – 01/05/2018

Είναι πολύ συνηθισμένο να χαρακτηρίζουμε τρελούς τον αντίπαλό μας. Είναι μια τάση απαξίωσης που πηγάζει από την προσπάθεια δαιμονοποίησής του και συσπείρωσης του εκάστοτε δικού μας στρατοπέδου. Αυτή η τακτική έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές και σχεδόν πάντα καταχρηστικά (Χίτλερ, Σαντάμ Χουσεϊν, Κιμ Γιονγκ Ουν κτλ.).

Όμως, η τακτική αυτή εμπεριέχει κινδύνους. Η απόδοση των εγκλημάτων και της ευρύτερης επιλήψιμης συμπεριφοράς ενός αντιπάλου σε κάποια μορφή «τρέλας» εν μέρει τους απαλλάσσει από τις ευθύνες τους καθώς πλέον υπεύθυνοι δεν είναι οι ίδιοι αλλά…η αρρώστια τους.

Έτσι στην προσπάθειά μας να τους μειώσουμε για ψυχολογικούς και επικοινωνιακούς λόγους, τους δίνουμε ένα έμμεσο «συγχωροχάρτι». Το χειρότερο, όμως, είναι ότι με το να αποδίδουμε τέτοιες συμπεριφορές στην αόριστη «τρέλα» τους, μας απομακρύνει από τον έγκαιρο εντοπισμό ενός επιθετικού μοτίβου συμπεριφοράς που βρίσκεται συχνά στην ιστορία σε χώρες.

Έτσι και στην περίπτωση του Ερντογάν, αν θεωρήσουμε ότι «σε τρελό πέσαμε», κινδυνεύουμε να απομονώσουμε τον κίνδυνο εξ ανατολών σε αυτόν προσωπικά, θεωρώντας τον μια θλιβερή παρένθεση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κατ’ αυτό το τρόπο, είναι εύκολο να πέσουμε στην παγίδα που έχουν πέσει και οι σύμμαχοι Αμερικάνοι, οι οποίοι φαίνεται ότι επίσης έχουν επενδύσει στην αναμονή της διάδοχης κατάστασης στην Τουρκία (όποτε κι αν φύγει από το προσκήνιο ο Ερντογάν) ελπίζοντας στην επαναφορά των σχέσεών τους με την Τουρκία στο προηγούμενο «ομαλό» στάτους.

Όμως, ο κίνδυνος της Τουρκίας είναι πηγαίος και συστημικός. Ο Ερντογάν είναι ένας δραστήριος εκφραστής του και όχι μια «παραφωνία». Η Τουρκία είναι επιθετική χώρα, το έχει αποδείξει πολλάκις στο παρελθόν και μάλιστα έχει επιδείξει και μια διεθνώς σπάνια συνέπεια στις επεκτατικές διεκδικήσεις της ανεξαρτήτως κυβέρνησης επί σειρά δεκαετιών.

Δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τις ανάγκες που απαιτούνται για την διατήρηση όσων έχουμε, αρνούμενοι να ακούσουμε τις υπόπτων προθέσεων «σειρήνες» που θέτουν διλλήματα τύπου…«βούτυρο ή κανόνια».

Και πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε ότι ο εκάστοτε τρελός δεν κάνει λογικές επιλογές και είναι θέμα χρόνου να κάνει το λάθος. Ο Ερντογάν, όμως, δυστυχώς για εμάς κάθε άλλο από τρελός είναι. Έχει απολύτως σώας τας φρένας, έχει μέθοδο, στόχους και σιδηρά θέληση να τους επιτύχει. Αν δεν αφήσουμε τον στρουθοκαμηλισμό και δεν δούμε ειλικρινώς την κατάσταση στα μάτια, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε αυτά που απαιτούνται για την πατρίδα μας, τους συμπολίτες μας και το μέλλον μας.

* Ο Παναγιώτης Α. Καράμπελας είναι Γραμματέας Εξωτερικής Πολιτικής της ΝΕΑΣ ΔΕΞΙΑΣ του Φαήλου Κρανιδιώτη και Διεθνολόγος με εξειδίκευση στην Διαχείριση Κρίσεων.