Σάββατο, Μαΐου 24, 2014

Πολιτική Ενοποίηση της Ευρώπης: Από το όνειρο στον εφιάλτη


Τον τελευταίο καιρό έχει φουντώσει η ρητορική που προβάλει ως λύση για το αδιέξοδο της Ευρωπαϊκής οικονομίας, την «πολιτική ενοποίηση» της Ευρώπης. Οι φωνές αυτές θεωρούν -και όχι άδικα- ότι αν θέλουμε νομισματική ένωση, τότε ο δρόμος αυτός είναι μονόδρομος. Το θέμα αυτό όμως, γεννάει μια σειρά από ζητήματα που δεν μπορούν άλλο να παραμείνουν αναπάντητα…



Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα* - 24/05/2014



Το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα με την προοπτική που ευαγγελίζονται κάποιοι, αυτή της πολιτικής ενοποίησης ή αλλιώς της δημιουργίας πρακτικά των Η.Π.Ε. (Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης), κατά τον πρώην πρωθυπουργό του Βελγίου κ. Guy Verhofstadt, είναι αδιαμφισβήτητα το σημαντικότερο γεγονός που συνέβη στην Ευρώπη μετά την Αναγέννηση. Οι αλλαγές είναι πραγματικά κοσμοϊστορικές! Αν προσέξουμε το πριν και το μετά και στα δύο αυτά ιστορικά ορόσημα –το ένα ολοκληρωθέν γεγονός, το δεύτερο εν εξελίξει– καταδεικνύουν το μέγεθος της μεταμόρφωσης για την οποία μιλάμε σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Στην τελευταία περίπτωση, οι αλλαγές δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα. Κάπου εδώ όμως, τελειώνουν οι ομοιότητες και αρχίζουν τα προβλήματα…


Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά την Αναγέννησης ήταν ο τρόπος με τον οποίο ξεκίνησε και εξελίχθηκε. Κάποιοι άνθρωποι με ευρύτητα σκέψης και αξιοπρόσεκτη παιδεία, άρχισαν να βλέπουν ο καθένας στον τομέα ενδιαφέροντός του –επιστήμες, δικαιώματα του ανθρώπου κτλ.– τα λάθη και τα προβλήματα της καθεστηκυίας τάξης του Μεσαίωνα και μέσα από φωτισμένα συγγράμματα και με μεγάλο ρίσκο, προσπάθησαν να τα επικοινωνήσουν προς τα έξω. Κάποιοι εξίσου φωτισμένοι ηγέτες, προύχοντες και άρχοντες επηρεάστηκαν από τις νέες ιδέες που κυκλοφορούσαν και αφού πήραν πολλούς εκ των διανοητών αυτών υπό την προστασία τους, εξέδωσαν τα έργα τους και άρχισαν δειλά-δειλά να εφαρμόζουν κάποιες από τις ιδέες αυτές κατά την διοίκησή τους. 
 





Να σημειώσουμε πως ουσιαστική αντιπροσωπευτική δημοκρατία, όπως αυτή που νομίζουμε ότι έχουμε σήμερα, δεν υπήρχε ούτε τότε. Αντιθέτως γινόταν ότι ήθελε ο βασιλιάς, ο τοποτηρητής κτλ. Και ακόμα και στις περιπτώσεις που βλέπουμε την ύπαρξη ενός είδους κοινοβουλίου, αυτό εκπροσωπούσε πάλι την καθεστηκυία τάξη, καθώς μιλάμε για βουλή λόρδων και λοιπών αριστοκρατών. Με το πέρασμα των ετών αυτές οι ανανεωτικές ιδέες και πρακτικές κέρδιζαν έδαφος σε όλο και περισσότερα και υψηλότερα επίπεδα εξουσίας ανά την Ευρώπη, μέχρι που κάποια στιγμή η κρίσιμη μάζα της καθεστηκυίας τάξης είχε μπολιαστεί με τις Αρχές αυτού που τώρα πλέον ονομάζουμε Αναγέννηση.



Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η μεγάλη αυτή πρόοδος στην Ευρώπη, επετεύχθη κατόπιν μιας πίεσης και μιας δραστηριότητας που ξεκίνησε από χαμηλά, από την βάση, από το λαό και όχι από ψηλά, από τα σαλόνια της εξουσίας και την αριστοκρατία. Από κάτω προς τα πάνω, σχηματικά σαν μια πυραμίδα. Από την απαίτηση των πολλών της βάσης, στους λίγους της κορυφής. Η περίπτωση της Ε.Ε. όμως, έχει εντελώς διαφορετική αφετηρία.



Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μια αρχικά εμπορική και βιομηχανική προσπάθεια στενότερης ευρωπαϊκής συνεργασίας, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) - European Coal and Steel Community, που ξεκίνησε από τις ηγεσίες των μεγαλυτέρων Ευρωπαϊκών χωρών του Βορρά, εξελίχθηκε πατώντας σε μεγάλο βαθμό στον ευσεβή πόθο των λαών, να μην επαναληφθούν οι θηριωδίες που ήταν ακόμα τόσο πρόσφατες. Με τον καιρό η προσπάθεια αυτή πέρασε στη φάση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Ε.Ο.Κ.) και μετέπειτα στην επόμενη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και στην όλη προσπάθεια που γίνεται τώρα με το κοινό νόμισμα και την Ευρωζώνη, με σαφέστατη πλέον την πρόθεση, των ηγετών πάντα, να προχωρήσει άμεσα τελικά στην πολιτική ενοποίηση, δηλαδή στην δημιουργία ενός καινούργιου ενιαίου κράτους.



Όμως, σε όλα αυτά τα ενδιάμεσα στάδια υπάρχει ένας παράγων που παρέμεινε πάντα σταθερός: ο αποκλεισμός των λαών της Ευρώπης από την σχεδιαζόμενη πορεία αυτής. Έχουμε, δηλαδή, την αντιστροφή της προαναφερθείσας πυραμίδας, καθώς βλέπουμε τις ηγεσίες των κρατών-μελών να επιβάλλουν στους πολίτες τους ένα μέλλον χωρίς κάποια συζήτηση, ερώτηση, έγκριση ή έστω έγκαιρη ενημέρωση. Οι Ευρωεκλογές σπάνια έως ποτέ δεν είχαν κάποια συγκεκριμένη ατζέντα πάνω στην οποία θα γινόταν κάποια συζήτηση για το τι προγραμματίζεται να γίνει μέσα στη θητεία του Ευρωκοινοβουλίου. Το ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο έχει περιφερειακό ρόλο στην πραγματική «διακυβέρνηση» της Ε.Ε., αφού η Κομισιόν και οι άπειροι τεχνοκράτες των Βρυξελλών βγάζουν τις περίφημες και δεσμευτικές για τα κράτη-μέλη ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες, που εμπεριέχουν όμως όλη την ουσία. Πολύ βολικά, σχεδόν κανένας Ευρωπαίος πολίτης δεν γνωρίζει πραγματικά τι συζητείται και τι περνάει από το Ευρωκοινοβούλιο και τη Κομισιόν, όπως βέβαια κανείς δεν γνωρίζει ποιοι είναι, πόσοι είναι και πως βρέθηκαν εκεί οι προαναφερθέντες τεχνοκράτες των αναρίθμητων επιτροπών και υποεπιτροπών που όμως ουσιαστικά καθορίζουν εν τέλει τη ζωή μας. Μέσα από την κρίση που βιώνουμε, τα προβλήματα από αυτή τη τακτική άρχισαν πλέον να φαίνονται, με το παράδειγμα της χώρας μας να βάζει μια σειρά από ερωτηματικά όσον αφορά την πορεία και την αναγκαιότητα και της Ευρώπης, αλλά και της Ελλάδας μέσα σε αυτήν.




Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της βούλησης των εκάστοτε κυβερνώντων, ειδικά στην Ελλάδα, να αποκλείσουν τον λαό από κάθε διαδικασία, είναι η υπόθεση του Ευρωσυντάγματος το 2008. Έτσι ενώ κάποιες άλλες χώρες της Ε.Ε. με λαούς με πιο αυξημένα δημοκρατικά αντανακλαστικά, δεν μπόρεσαν να αποφύγουν το δημοψήφισμα για το Ευρωσύνταγμα, στην Ελλάδα δεν έγινε καμία τέτοια συζήτηση παρά τις φωνές που το ζητούσαν. Όταν δε ερωτήθει ο υπεύθυνος ιδεολογικού της τότε κυβερνητικής παρατάξεως της ΝΔ κ. Νίκος Καραχάλιος από τον ραδιοφωνικό σταθμό Flash-FM, για το ενδεχόμενο ενός δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, η απάντησή του ήταν χαρακτηριστική της ως άνω διαχρονικής και διακομματικής νοοτροπίας: “Ο Ελληνικός λαός, δεν είναι ώριμος για να παίρνει τέτοιες αποφάσεις”, απεφάνθη!...



Αλλά και τα δημοψηφίσματα που έγιναν (επικίνδυνα...“ατυχήματα” από μόνα τους), δεν μπορούσαν να είναι δυνατό να σταματήσουν τους σχεδιασμούς τους. Έτσι όταν οι Ιρλανδοί στο εκεί δημοψήφισμα απέρριψαν το Ευρωσύνταγμα, απλά αυτό...επανελήφθη! Και από ότι φαίνεται αυτό θα συνεχιζόταν όσες φορές χρειαζόταν μέχρι να έβγαινε το...“σωστό” αποτέλεσμα.



Ας μην γελιόμαστε, λοιπόν, δείγματα γραφής του οράματος που έχει η κυρίαρχη μεταξύ “ίσων” Γερμανία για το μέλλον της Ευρώπης έχουν φανεί. Αν μη τι άλλο η παρούσα οικονομική κρίση βοήθησε να πέσουν οι μάσκες. Η στάση που κρατάει η Γερμανία σήμερα με τα έντονα χαρακτηριστικά κηδεμονίας επί της Ε.Ε. και των οργάνων της είναι η ίδια στάση που θα κρατήσει στη πράξη και μετά τη πολιτική ενοποίηση, εάν και εφόσον τελικά αυτή υλοποιηθεί.



Ουσιαστικά, δεν θα υπάρξει αμοιβαία εκχώρηση «Εθνικής κυριαρχίας» όπως έχει χαρακτηριστικά ειπωθεί, διότι η Γερμανία δεν έχει προσέλθει με τα ίδια κίνητρα. Παραχώρησε, παραχωρεί ή θα παραχωρήσει κυριαρχικά δικαιώματα με την προϋπόθεση ότι αυτό που κέρδισε, κερδίζει ή θα κερδίσει είναι τουλάχιστον όσο καλό και σημαντικό όσο αυτό που έδωσε. Παραχωρεί, λοιπόν, δικαιώματα στις Βρυξέλλες και η ίδια, όμως το Βερολίνο…ελέγχει τις Βρυξέλλες. Έτσι επανακτά τον έλεγχο του «κομματιού» που έχασε, αλλά παράλληλα αποκτά πλέον και τον έλεγχο και του μέρους των κυριαρχικών δικαιωμάτων που καλοπροαίρετα παρέδωσαν και όλοι οι άλλοι, δηλαδή, εμείς! Έτσι, λοιπόν, θα μετατραπούμε με την πολιτική ένωση, επί της ουσίας, σε άλλο ένα Ομόσπονδο κρατίδιο μιας μεγαλύτερης, μεγενθυμένης Γερμανικής Ομοσπονδίας…


Θα πρέπει να γίνει σαφής ο διαχωρισμός μεταξύ των αγαθών προθέσεων των μικρότερων κρατών, κυρίως του Ευρωπαϊκού Νότου και της αποικιοκρατικής λογικής με την οποία προσεγγίζουν το θέμα οι μεγάλες χώρες του Βορρά και κυρίως η Γερμανία. Αυτό είναι ξεκάθαρο και στις εμπορικές ντιρεκτίβες που έχουν εκδοθεί όλα αυτά τα χρόνια από τις Βρυξέλλες.



Στην αρχή έγινε μια, πολύ…επιτυχημένη προσπάθεια ομολογουμένως, να αποβιομηχανοποιηθούν οι μικρότερες χώρες του ευρωπαϊκού νότου και σχεδόν παράλληλα ξεκίνησαν οι περιορισμοί στις αγροτικές καλλιέργειες. Επί παραδείγματι, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει πλαφόν στην παραγωγή πορτοκαλιών, με το πρόσχημα ότι «και η Ισπανία παράγει πορτοκάλια, οπότε θα τα παίρνει η Ευρώπη, κυρίως, από εκεί». Περιορισμοί, επίσης, υπάρχουν και στην εξαγωγή σε χώρες εκτός Ε.Ε. με παρόμοια προσχήματα. Έτσι βλέπουμε το φαινόμενο, οι χωματερές να γεμίζουν με προϊόντα που θα μπορούσαν και να είχαν εξαχθεί.




Δεν λέει, όμως, κανείς στις ισχυρές χώρες της Ε.Ε. και κυρίως στη Γερμανία, να μπει πλαφόν π.χ. στη παραγωγή ψυγείων, επειδή θέλουμε κι άλλες χώρες να παράγουμε αυτό το προϊόν. Αυτό θα ήταν αστείο για το Βερολίνο! Ούτε καν που θα το συζητούσε. Πως, όμως, θα υπάρξει ανάπτυξη και θα παραχθεί πλούτος όταν μπαίνουν τέτοιοι άνισοι περιορισμοί; «Τα δικά μας», λοιπόν, «δικά μας, και τα δικά σας δια δύο», κατά τα αποικιοκρατικά τους πρότυπα, ακριβώς όπως συνέβαινε την εποχή που οι Ευρωπαϊκές χώρες κατέκλεβαν τον πλούτο ολόκληρων Ηπείρων και λαών με το «έτσι θέλω»…


Τα παραπάνω κάνουν σαφές το όραμα που έχουν οι «ηγέτιδες» δυνάμεις της Ευρώπης για τη μορφή που θα έχει η πολιτική ενοποίηση που προωθούν. Αυτό όμως που αποτελεί την μεγαλύτερη επιτυχία συγκεκριμένα της Γερμανίας, είναι το γεγονός ότι λόγω της κρίσης και του επιμελώς μελετημένου καταστροφικού χειρισμού αυτής, έχει φέρει σε τέτοια απόγνωση τους υπολοίπους εταίρους της, ώστε στην προσπάθειά τους να μην καταρρεύσει ολόκληρο το οικοδόμημα, να παρακαλάνε το Βερολίνο να δεχθεί την έκδοση Ευρωομολόγων –που φαινομενικά…δεν θέλει– και την τραπεζική ένωση και φυσικά την επακόλουθη ισχυρή οικονομική κεντρική διοίκηση της Ευρωζώνης. Αυτό, βεβαίως, για όσους έχουν στοιχειώδη αντίληψη περί οικονομίας, δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν υπάρχει και πολιτική/διοικητική ένωση. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Γερμανία έχει κάνει τους εταίρους της να την παρακαλάνε να ενωθούν υπό την σκέπη και την κυριαρχία της! Στο σκάκι αυτό ονομάζεται Ρούα-Ματ. Πόσο μακράν πιο επιτυχημένη στρατηγική για τη Γερμανία από αυτή των δύο Παγκοσμίων Πολέμων...


Δειλά-δειλά, μάλιστα, και δεδομένου ότι οι…παρακλήσεις δημιουργούν την σιγουριά ότι η θέση περί οικονομικής/πολιτικής ενοποίησης παγιώνεται ως μονόδρομος, και Γερμανοί αξιωματούχοι πλέον άνευ ενοχών προκρίνουν την κοινή οικονομική διοίκηση υπό τη μορφή ενός Ευρωπαίου «υπερ-υπουργού οικονομικών» για την Ευρωζώνη, με δικαίωμα βέτο στους προϋπολογισμούς των κρατών, όπως είχε προτείνει και ο κ. Σόιμπλε!


Όμως, σε ποια Ευρωπαϊκή Ένωση (τότε Ε.Ο.Κ.) μπήκαμε το 1980; Τι λέγαμε εδώ στην Ελλάδα τότε και τι μας έλεγαν; Αν ανατρέξει κανείς στις εφημερίδες εκείνης της εποχής, θα δει ότι δεδομένης της πρόσφατης εισβολής στη Κύπρο το 1974, το κυριότερο επιχείρημα ήταν «να μπούμε στην ΕΟΚ γιατί θα μας προστατέψει από την Τουρκία»! Η τόσο αφελής αυτή σκέψη ήταν κατανοητή. Αυτή άλλωστε ήταν η προπαγάνδα που είχε γίνει στο κόσμο σε Ελλάδα και Ευρώπη. Η Ευρώπη της αλληλεγγύης... Σε καμία στιγμή δεν παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό η ιδέα της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού κράτους που με μια ειρηνική αναίμακτη κατάκτηση θα απορροφούσε τις μέχρι τότε κυρίαρχες και ανεξάρτητες χώρες της Γηραιάς Αλβιώνος. Η ιδέα που προωθείτο ήταν αυτή της οικονομικής συμμαχίας/ένωσης, της διευκόλυνσης των μετακινήσεων και της εργασίας ανάμεσα στις χώρες της ΕΟΚ. Τα πράγματα σιγά-σιγά άρχισαν, όμως, να αλλάζουν. Οι τουλάχιστον τρεις Ελληνοτουρκικές κρίσεις στα χρόνια που ακολούθησαν διέψευσαν πανηγυρικά και πέραν πάσης αμφιβολίας την ελπίδα να δούμε την Ευρώπη συμπαραστάτη μας ενάντια στις διεκδικήσεις της Τουρκίας... Νέες ιδέες άρχισαν να συζητούνται σαν να είναι δεδομένες και σαν να είναι το προϊόν ειλημμένων συλλογικών(!) αποφάσεων, ποίων όμως; Οι κανόνες του παιχνιδιού άλλαξαν αφού αυτό είχε αρχίσει. Για άλλο ταξίδι ξεκινήσαμε με χαρά και αλλού μας πηγαίνουν πλέον...
 


Αυτό, λοιπόν, το οποίο προωθείται είναι επί της ουσίας η αναίμακτη αντιστροφή των αποτελεσμάτων της Επανάστασης του 1821. Η ανεξαρτησία που κατακτήθηκε με αίμα και διατηρήθηκε σε όλους τους μετέπειτα πολέμους, θα δώσει τη θέση της στην “εθελούσια” παραχώρηση της ελευθερίας μας, της αυτοδιάθεσής μας, της κυριαρχίας μας σε μια καινούργια Μεγάλη Πύλη. Κάποιοι θα ισχυριστούν όχι αδίκως, ότι ουσιαστική απελευθέρωση δεν ήρθε ποτέ, αλλά ότι το 1829 ουσιαστικά αλλάξαμε αφέντη και πήραμε κάποια περισσότερα δικαιώματα, με τις Μεγάλες Δυνάμεις να αποτελούν το Βεζίρη στη θέση του Βεζίρη... Ακόμα κι έτσι να είναι, αυτό δεν αποτελεί άλλοθι για να παραδοθούμε ολοκληρωτικά πλέον στο νέο επικυρίαρχο-Βεζίρη και μάλιστα χωρίς να “ανοίξει ρουθούνι”. Ως γνωστόν τίποτα δεν μας ανήκει, απλώς τα έχουμε δανειστεί από τα παιδιά μας. Ας σκεφτούμε σοβαρά: τί θα τους παραδώσουμε;


Ποιο είναι το μέλλον, λοιπόν; Η πρόβλεψη, δυστυχώς, δεν είναι ευοίωνη. Σε αντίθεση με τις προφάσεις των εμπνευστών των Η.Π.Ε. αλλά και των ευσεβών πόθων του απλού κόσμο, η ειρήνη κάθε άλλο παρά εξασφαλίζεται με την παρούσα πορεία που έχουμε πάρει. Οι ηγεσίες απαξιώνοντας τις επιθυμίες των λαών και βάζοντάς τους στο περιθώριο, απλώς προλειαίνουν το έδαφος για την αποτυχία του εγχειρήματος. Τίποτα που έγινε ερήμην των λαών δεν ευδοκίμησε ποτέ! Μοιραία μελλοντικές γενιές θα αναγκαστούν να πάρουν ενδεχομένως και τα όπλα ξανά για να κερδίσουν αυτά που έχασαν. Και η τραγική ειρωνεία είναι ότι η Ε.Ο.Κ./Ε.Ε. που συνεστήθη για την διασφάλιση της Ειρήνης στην Ευρώπη, τελικά θα γεννήσει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα…




Οι λαοί φαίνεται ότι ξυπνούν. Ο απαξιωτικά αναφερόμενος από κάποιους “ευρωσκεπτικισμός” είναι η υγιής αντίδραση των ενεργών πολιτών που έχουν πολιτική σκέψη και πολιτική διορατικότητα και που αν μη τι άλλο έχουν αντιληφθεί ότι στην μαγική εικόνα της Ε.Ε. τα φαινόμενα απατούν. Κανείς δεν είναι ενάντια σε μια ισχυρή συμμαχία/ένωση Ισότιμων, Ελευθέρων, Ανεξαρτήτων, Κυρίαρχων κρατών και Εθνών. Όμως η Ευρώπη του σήμερα δεν πηγαίνει προς αυτή τη κατεύθυνση. Πρέπει, λοιπόν, να προσέξουμε σήμερα, τώρα, αν δεν θέλουμε να βρεθούμε ξανά στο μέλλον να έχουμε «πέσει από τα σύννεφα»…



* Ο Παναγιώτης Α. Καράμπελας είναι Στρατηγικός και Πολιτικός Αναλυτής, συνεργάτης του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Αναλύσεων (ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου