The EU is astonished, unveiled & refusing to learn

The last 10-15 days were full of developments and revelations on the international scene. What is interesting is that for those that follow the Greek national affairs, the foreign policy, the EU politics etc. without blinkers, taboos or prejudice, it has been more of a confirmation. It was a series of “revelations” for everybody else…

By Panagiotis A. Karampelas*

There are four main political issues that took place and they are all linked to one another.

Firstly, it is the sudden and severe deterioration of the relations between Turkey and the Netherlands. The statements from both sides were continuous and escalating in aggressiveness. The situation reached such a point that in the European Parliament the other EU countries felt the need to declare openly and officially their sympathy and their alignment with the Netherlands, with almost tearfully moving statements like “the Netherlands is Europe and Europe is the Netherlands”. The situation became so serious that for the first time ever the proposal to cease the accession negotiations with Turkey was actually thrown on the table.

The situation up to a point could be entertaining, if it wasn’t for a particularly serious aspect. It could be entertaining because the rest of the Europeans once again stand amazed as yet another of their myths they were so sure of, that of the “good and useful Turkey”, collapses before their very eyes. Our partners are discovering with horror what we Greeks know about the nature of Turkey, literally, for centuries. We yawn with a sense of…boredom and we watch them experiencing in obvious surprise the Ottoman -albeit verbal- barbarism.

The particularly serious aspect, though, that takes away the entertaining element from this case, is the clear confirmation of the “double standards” our “Common European Country” applies. We see our partners united stating their solidarity towards the Netherlands, while being ready to destroy their relations with Turkey on the account of some tough statements made by Ankara.

Η Ε.Ε. εκπλήσσεται, αποκαλύπτεται & δεν μαθαίνει

Οι τελευταίες 10-15 ημέρες ήταν γεμάτες από εξελίξεις και κυρίως από αποκαλύψεις. Το ενδιαφέρον είναι ότι για όσους ασχολούνται χωρίς παρωπίδες και ταμπού με τα Εθνικά θέματα, την εξωτερική πολιτική και τα της Ευρώπης ζητήματα, είναι περισσότερο επιβεβαίωση. Αποκαλύψεις είναι για τους υπόλοιπους…

Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα* - 26/03/2017

Τέσσερα είναι τα κύρια ζητήματα που προέκυψαν και όλα συνδέονται μεταξύ τους.

Αρχικά είναι η κόντρα που προέκυψε μεταξύ Τουρκίας και Ολλανδίας. Οι δηλώσεις εκατέρωθεν ήταν συνεχόμενες και κλιμακούμενα σκληρές. Η κατάσταση έφτασε σε τέτοιο σημείο που εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. ένοιωσαν την ανάγκη να δηλώσουν ανοιχτά και επισήμως την συμπαράσταση και την συμπαράταξή τους με την Ολλανδία, με δηλώσεις σχεδόν συγκινητικές του στυλ «η Ολλανδία είναι Ευρώπη και η Ευρώπη είναι Ολλανδία». Έφτασε σε τέτοιο σημείο η κατάσταση, που για πρώτη φορά ειπώθηκε στα σοβαρά η πρόταση να διακοπούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία.

Η κατάσταση ως ένα σημείο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έως και διασκεδαστική, αν δεν είχε μια ιδιαιτέρως σοβαρή πτυχή. Θα μπορούσε να είναι διασκεδαστική διότι βλέπουμε τους Ευρωπαίους για ακόμα μια φορά να πέφτουν από τα σύννεφα μιας και ένας ακόμα μύθος που τόσο πολύ πίστευαν, αυτός της καλής και χρήσιμης Τουρκίας, καταρρέει. Οι εταίροι μας ανακαλύπτουν με φρίκη αυτό που εμείς οι Έλληνες γνωρίζουμε για τη φύση της Τουρκίας εδώ και τόσους, κυριολεκτικά, αιώνες. Χασμουριόμαστε με μια αίσθηση…βαρεμάρας και τους παρακολουθούμε, καθώς με έκδηλη έκπληξη βιώνουν την Οθωμανική -έστω και λεκτική- βαρβαρότητα.

 

Γιατί θα αποτύχει η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Η αντιστροφή της πυραμίδας

(Η παρούσα ανάλυση δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση του Foreign Affairs Hellenic Edition στο τεύχος Μαρτίου-Απριλίου 2016. Οι εξελίξεις μετά την επικράτηση του Brexit στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου 2016 στην Μεγάλη Βρετανία δίνουν νέα δυναμική και ενδιαφέρον στην εν λόγω ανάλυση.)

Τα τελευταία χρόνια έχει φουντώσει η ρητορική που προβάλει ως λύση για τα αδιέξοδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την “πολιτική ενοποίηση” της Ευρώπης. Οι φωνές αυτές θεωρούν ότι αν θέλουμε τη συνέχιση της νομισματικής ένωσης, αλλά και ασφάλεια μπροστά σε μια πρωτοφανή μεταναστευτική κρίση που όμοιά της δεν έχει δει η Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε ο δρόμος αυτός είναι μονόδρομος. Το θέμα αυτό όμως, γεννάει μια σειρά από ζητήματα που δεν μπορούν άλλο να παραμείνουν αναπάντητα…

Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα* - 13/03/2016

Το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα με την προοπτική που ευαγγελίζονται κάποιοι, αυτή της πολιτικής ενοποίησης ή αλλιώς της δημιουργίας πρακτικά των Η.Π.Ε. (Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης), όπως πρώτος επίσημα σε ελληνικό -τουλάχιστον- έδαφος ανέφερε ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου κ. Guy Verhofstadt στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τον Μάρτιο του 2006, είναι αδιαμφισβήτητα το σημαντικότερο γεγονός που συνέβη στην Ευρώπη μετά την Αναγέννηση. Αν προσέξουμε το πριν και το μετά και στα δύο αυτά ιστορικά ορόσημα –το ένα ολοκληρωθέν γεγονός, το άλλο εν εξελίξει– καταδεικνύουν το μέγεθος της μεταμόρφωσης για την οποία μιλάμε σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Κάπου εδώ όμως, τελειώνουν οι ομοιότητες και αρχίζουν τα προβλήματα… Ας δούμε τις δύο περιπτώσεις πιο προσεκτικά.

Από την Αναγέννηση στην Ε.Ε.

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά την Αναγέννησης ήταν ο τρόπος με τον οποίο ξεκίνησε και εξελίχθηκε. Κάποιοι άνθρωποι με ευρύτητα σκέψης και αξιοπρόσεκτη παιδεία, αφουγκράστηκαν και διερμήνευσαν τις ανησυχίες της κοινωνίας και άρχισαν να βλέπουν ο καθένας στον τομέα ενδιαφέροντός του –επιστήμες, δικαιώματα του ανθρώπου κτλ.– τα προβλήματα και τα λάθη της καθεστηκυίας τάξης του Μεσαίωνα και μέσα από φωτισμένα συγγράμματα και με μεγάλο ρίσκο, προσπάθησαν να τα επικοινωνήσουν προς τα έξω. Κάποιοι εξίσου φωτισμένοι ηγέτες, προύχοντες και άρχοντες επηρεάστηκαν από τις νέες ιδέες που κυκλοφορούσαν και αφού πήραν πολλούς εκ των διανοητών αυτών υπό την προστασία τους, εξέδωσαν τα έργα τους και άρχισαν δειλά-δειλά να εφαρμόζουν κάποιες από τις ιδέες αυτές κατά την διοίκησή τους.

Ολλανδικές εκλογές: Νικητής και Ηττημένος

Όλοι δείχνουν να χαίρονται με την νίκη του Mark Rutte στην Ολλανδία. Ο κίνδυνος πέρασε μας λένε και το «Κακό» (βλ. Geert Wilders) κατατροπώθηκε. Όλα φαίνεται σαν να γύρισαν σε μια κανονικότητα στην Ευρώπη, που ανακουφισμένη μπορεί να κοιτάξει ξανά προς την κατεύθυνση που νόμιζε ότι είχε πάρει, αυτή της «κοινής Ευρωπαϊκής μας πατρίδας» κτλ. Είναι όμως έτσι;

Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα* - 17/03/2017

Η αλήθεια είναι πως, όχι! Κάθε άλλο. Ο Mark Rutte μπορεί όντως να νίκησε και με μια κάποια διαφορά, όμως οι…«ανακουφισμένοι» θα έπρεπε πραγματικά να είναι πολύ προβληματισμένοι και κυρίως, ανήσυχοι.

Αν κοιτάξουμε λίγο πιο προσεκτικά τι συνέβη με τις Ολλανδικές εκλογές, θα διαπιστώσουμε ότι η νίκη του Mark Rutte είναι ένα καθαρά συγκυριακό αποτέλεσμα, καθώς η σύγκρουση της Ολλανδίας με την Τουρκία και η σκληρή στάση του επανεκλεγέντα Ολλανδού πρωθυπουργού, του έδωσε την ώθηση που χρειαζόταν για να πάρει το προβάδισμα και τελικά τη νίκη.

Όμως, αυτό έγινε με μια μετατόπιση των θέσεών του προς την πλευρά του Geert Wilders. Ουσιαστικά, κέρδισε μεταλλάσσοντας ένα μέρος της πολιτικής του ώστε να ομοιάζει με του αντιπάλου του. Έτσι, το εκλογικό εκείνο κομμάτι που του έδωσε τη νίκη προήλθε από τον Wilders, όχι επειδή «είδαν το φως το αληθινόν» και «κατάλαβαν το λάθος», αλλά επειδή είδαν τις τελευταίες κρίσιμες ημέρες μια κάπως πιο μετριοπαθή, ίσως, εκδοχή των απόψεων του συντηρητικού (λαϊκιστή για κάποιους…) υποψηφίου που μέχρι την τελευταία στιγμή υποστήριζαν.

Έτσι έχουμε μια πολιτική-κομματική νίκη για τον Rutte, αλλά όχι και μια ιδεολογική νίκη όπως ισχυρίζονται κάποιοι πολιτικοί, δημοσιογράφοι και αναλυτές. Αν μη τι άλλο, αυτό θα μπορούσε να το ισχυριστεί ο Wilders, αφού το κόμμα του Ολλανδού πρωθυπουργού υποχώρησε χάνοντας έδαφος και έδρες, ενώ το κόμμα του συντηρητικού υποψηφίου κέρδισε έδρες ενισχύοντας τα ποσοστά του.

Cyprus negotiations: New initiative - New failure?

It has been 12 years since the last attempt for a solution to the Cyprus dispute. This time the President of the Republic of Cyprus Nicos Anastasiades and the Turkish Cypriot community leader Mr. Mustafa Akinci are trying once again to bridge the distance that separates the two sides. But with their whole neighborhood up in flames as a background, this task looks as difficult as ever.

By Panagiotis Karampelas*

Introduction

The history behind this dispute is well documented and repeating it wouldn’t help this analysis. In brief, the Cyprus dispute in its current form was shaped after the Turkish invasion in 1974. Since then the northern 36% of the island is occupied by Turkey, where in 1983 the Turkish Cypriot community unilaterally formed the “Turkish Republic of Northern Cyprus”. Since then there was a number of initiatives taken by mainly the UN, notably in the early ‘90s the “Set of Ideas” initiated by the then UN Secretary-General Javier Pérez de Cuéllar and concluded by his successor Boutros Boutros-Ghali with no success.

In 2004 the Republic of Cyprus became a member of the EU and in the same year the “Annan Plan”, as it remained known, was rejected by 75,83% of the Greek Cypriots. Since then, an interesting development took place: natural gas was discovered inside the Exclusive Economic Zone (EEZ) of the Republic of Cyprus. The prospect of economic growth mobilized all key international players and in 2014 a new series of negotiations begun.

However, the unsuccessful coup d'état in Turkey as well as the ongoing war in Syria and Iraq against the IS, has increased the need of a closer look on the risks involved in the Cyprus dispute, as one new problem in that area may be one too many…

What has happened so far?

In February 2014 President Nicos Anastasiades and the then Turkish Cypriot community leader Mr. Derviş Eroğlu agreed on a Joint Declaration that was to be the foundation of the new negotiations. These started on the May 15, 2014 with Mr. Mustafa Akinci on the Turkish Cypriot side, after he replaced Eroglu as a leader of his community. Although the hopes were high and there was significant progress in most chapters, with both sides talking about a referendum even as early as 2015, the process slowed down as disagreements started to surface. What became apparent quite early was that Akinci wouldn’t be able to plan the Turkish Cypriot negotiating strategy without the consent of Ankara.

As 2015 saw limited progress, the referendum was pushed forward for 2016. Due to many leaks over what was being discussed so far and the heated statements by the political opposition on both parts of the island, the two sides decided not to openly disclose any new information, but instead to keep updated only the political parties with the condition that there will be an embargo to the press.

Τα 3 μέτωπα της Ελλάδας με την Τουρκία

Οι πολεμικές εξελίξεις στην ευρύτερη γειτονιά μας τρέχουν, όπως συμβαίνει σε κάθε κρίση, με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και με επιπτώσεις και στον υπόλοιπο κόσμο που πριν μερικά χρόνια κάποιοι δεν μπορούσαν να διανοηθούν. Όσοι το έκαναν γνώριζαν την απαξίωση ως γραφικοί. Δεδομένης της επικινδυνότητας της καταστάσεως είναι κατάλληλη νομίζω η στιγμή να γίνει μια επιγραμματική, λόγω χώρου, καταγραφή για τους μη γνωρίζοντες τα ειδικά αυτά θέματα, των πιθανών μετώπων στα οποία ενδεχομένως να κληθεί να πολεμήσει η Ελλάδα. Η καταγραφή αυτή θα συνοδευτεί με μια σύντομη αναφορά στο υπόβαθρο κάθε περίπτωσης, με προσανατολισμό όμως στην Τουρκία, η οποία ως μια εκ των πρωταγωνιστών των εν γένει εξελίξεων παρουσιάζεται ιδιαίτερα δραστήρια αυτό τον καιρό…

Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα* – 30/01/2016

Η άσχημη τροπή που φαίνεται να παίρνουν τα πράγματα για τη γείτονα χώρα στη Συρία, ενδέχεται να την πιέσει να ενεργοποιήσει με κάποιο τρόπο τις αναθεωρητικές της ιδέες απέναντί μας. Αυτό και ως αντιστάθμισμα πιθανών γεωπολιτικών απωλειών σε άλλα μέτωπα, και λόγω της «ευκαιρίας» που δίδεται σε τέτοιες χώρες με επεκτατικές βλέψεις, σε περιόδους αλλαγών να προσπαθούν να πετύχουν τους σκοπούς τους μέσα στην γενικευμένη σύγχυση εκμεταλλευόμενες τις όποιες ανακατατάξεις. Δεν θα πρέπει, επίσης, να μας διαφεύγει η σχεδόν πάγια τακτική της Τουρκίας να εξωτερικεύει τις εσωτερικές της κρίσεις με προφανείς σκοπούς, αφενός μεν τον αποπροσανατολισμό της εσωτερικής κοινής της γνώμης, αφετέρου δε την συσπείρωση του λαού της γύρω από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία της, έναντί του εκάστοτε εξωτερικού εχθρού-στόχου που θα έχει επιλέξει. 

Τρία είναι τα κύρια μέτωπα στα οποία ενδέχεται να αντιμετωπίσουμε την τουρκική επιθετικότητα, αφήνοντας το δυνητικό μέτωπο της Κύπρου εκτός όντας για πολλούς λόγους ξεχωριστό θέμα από μόνο του: η Θράκη, το Αιγαίο και λόγω ειδικής γεωπολιτικής/γεωστρατηγικής αξίας το Καστελόριζο, το οποίο χρίζει ιδιαίτερης προσοχής.

Δεν έχει νόημα να μπούμε στη λογική περιγραφής πιθανών ή απίθανων πολεμικών σεναρίων ή σε απαρίθμηση των δυνάμεων εκατέρωθεν, αφού αυτές οι πληροφορίες είναι γνωστές και καταγεγραμμένες κατ’ επανάληψη στον ειδικό τύπο, και δεν θα βοηθούσαν ιδιαίτερα τους σκοπούς της παρούσας αναλύσεως. Κάποια βασικά στοιχεία είναι αρκετά για να αποκτήσουν οι μη «μυημένοι», που μας ενδιαφέρει περισσότερο να ενημερωθούν, μια γενική εικόνα της καταστάσεως.

Ο Γόρδιος Δεσμός των τουρκικών προξενείων

Αν υπάρχει κάτι που μας ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα μέλη του ζωικού βασιλείου είναι η ανεπτυγμένη μας ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τα λάθη μας και να προσαρμόζουμε τις τακτικές μας έτσι ώστε να μην τα επαναλάβουμε. Εμείς οι Έλληνες όμως καταφέραμε εκτός από τους δικούς μας νόμους να παραβιάσαμε και αυτούς τους φυσικούς νόμους! Μια τέτοια περίπτωση είναι το...saga του Τουρκικού προξενείου στη Θράκη.

Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα*

Τα ποσοστά του τουρκικού κόμματος DEP (Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας) στις τελευταίες ευρωεκλογές αν μη τι άλλο καταδεικνύουν την επιτυχία των προσπαθειών της Άγκυρας στην περιοχή εδώ και πολλά χρόνια. Κι αν τα νούμερα δεν ήταν ακριβώς τα αναμενόμενα γι αυτούς και ο κίνδυνος για την ώρα φαίνεται ακόμα μακρινός, δεν παύουν να αποτελούν μια επιβεβαίωση ότι τουλάχιστον βρίσκονται σε καλό δρόμο. Τα περισσότερα έχουν ξαναγραφτεί πολλές φορές στο παρελθόν και είναι γνωστά. Τα λάθη της ελληνικής πλευράς πολλά εδώ και δεκαετίες, από την απερίσκεπτη απομόνωση του μουσουλμανικού στοιχείου που στην πλειοψηφία του δεν είχε τουρκική συνείδηση, οι κατά καιρούς εγκληματικές αποφάσεις μας στο θέμα της εκπαίδευσης των μουσουλμανοπαίδων, η χωρίς αντίδραση από εμάς συνεχιζόμενη εξαγορά αλλά, κυρίως, ο εκφοβισμός των Πομάκων και των Ρομά που δεν θέλουν το “νταβατζιλίκι” της Άγκυρας, η αναγωγή των σχέσεων με τούρκους τοπικούς “παράγοντες” σε όχημα πολιτικής εξέλιξης για τους πολιτευτές της περιοχής, έως την ανενόχλητη λειτουργία της τουρκικής τράπεζας Ziraat Bank στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. “Λάθη” επιλέγουμε να τα ονομάσουμε, αν και με δυσκολία, καθώς άλλες είναι οι αποχρώσες ενδείξεις για μια σειρά από επιμέρους αποφάσεις που έχουν κατά καιρούς παρθεί στα προαναφερθέντα πλαίσια.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟ – ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ

Η Ελλάδα διέρχεται μιας κρίσης, όμοια της οποίας δεν έχει γνωρίσει τουλάχιστον από το τέλος του Εμφυλίου. Η εικόνα της χώρας μας βάλλεται διαρκώς και από ξένους παράγοντες αλλά, δυστυχώς, και από εντός των συνόρων «υπεύθυνα» χείλη… Όμως, μέσα στην οικονομική κρίση ξεπροβάλλουν απειλές και για τα Εθνικά μας Θέματα. Η έλλειψη «πυξίδας» στην εξωτερική μας πολιτική γίνεται αντιληπτή σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά. 

Τα φοβικά σύνδρομα και οι αυτοσχεδιασμοί των τελευταίων τουλάχιστον 18 ετών, απειλούν να παρασύρουν σε ανείπωτες περιπέτειες τη χώρα. Πλέον, θύματα της κρίσης κινδυνεύουν να πέσουν, εκτός από τα οικονομικά των Ελλήνων πολιτών, και τα ίδια τα κυριαρχικά μας δικαιώματα ως κράτος.

Όπως προκύπτει από την γενικότερη ανάλυση της σημερινής θέσεως της χώρας μας στην παγκόσμια σκακιέρα, την αντιμετώπιση που εισπράττει, αλλά και τις προοπτικές της, που σχεδόν διαχρονικά παραμένουν αναξιοποίητες από το σύγχρονο Ελληνικό κράτος, υπάρχει ένα έλλειμμα σχεδιασμού, στόχευσης, συνεννόησης όσο και συναίνεσης. Είναι χαρακτηριστικό το φαινόμενο που παρατηρείται, να αλλάζει η εξωτερική μας πολιτική ανάλογα με την κυβέρνηση, καμιά φορά ανάλογα και με τον εκάστοτε υπουργό της ίδιας κυβερνήσεως! 

Αυτό που χρόνια φωνάζουμε όσοι ασχολούμαστε με τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, της άμυνας και των Εθνικών Θεμάτων εν γένει, είναι η ανάγκη επιτέλους αυτή η χώρα να αποκτήσει ένα συμπαγές Γεωστρατηγικό Δόγμα βάσει του οποίου θα κινείται στην παγκόσμια σκακίερα. Δυστυχώς, αυτό συνεχίζει να αποτελεί το ζητούμενο. Μέσα στο 2010 είχε ακουστεί από το Υπουργείο Εξωτερικών η ανάθεση στο πρέσβη κ. Ζέππο της οργάνωσης μιας σειράς συζητήσεων ανταλλαγής απόψεων με διάφορους θεσμικούς  παράγοντες (κόμματα, δημοσιογράφους, επιστημονική κοινότητα κτλ.), με τελικό αντικειμενικό σκοπό την διαμόρφωση ενός Δόγματος Εξωτερικής Πολιτικής από τη χώρα μας. Έκτοτε, όπως και τόσα άλλα όμορφα πράγματα που κατά καιρούς έχουν ανακοινωθεί από τις Ελληνικές κυβερνήσεις, έτσι κι αυτό…εξαφανίσθηκε, μετά πολλών επαίνων, από την κυβερνητική ατζέντα…

Εθνικό Δόγμα με σωστές βάσεις

Το εγχείρημα συγγραφής ενός τέτοιου κειμένου δεν είναι απλή υπόθεση, ούτε μπορεί να γίνει μέσα σε μερικούς μήνες με τις συνοπτικές διαδικασίες που έχουν περάσει άλλα σημαντικά θέματα από τη Βουλή προς ψήφιση τους τελευταίους σχεδόν 48 μήνες. Απαιτείται να μπουν οι κατάλληλοι κανόνες και το σωστό πλαίσιο ώστε το αποτέλεσμα να είναι σταθερό και να αντέξει στο χρόνο.

Αλεξίσφαιρα γιλέκα και πλάκες: Ότι χρειάζεται να ξέρουμε

Από τα προϊστορικά χρόνια η ανάγκη προστασίας από τα όπλα του αντιπάλου υπήρξε επιτακτική προϋπόθεση για την επιβίωση στη μάχη. Η ασπίδα, το κράνος, ο θώρακας, οι περικνημίδες ακόμα και τα περικάρπια υπήρξαν τα διδάγματα άπειρων μαχών και αναδύθηκαν μέσα από ποταμούς αίματος και ανείπωτο πόνο. Καθώς οι απειλές αναβαθμίζονταν, αναβαθμίζονταν και τα μέσα προστασίας. Αυτό μας οδήγησε στη κορύφωση της χρήσης του κάθε είδους θώρακα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους περίφημους σιδηρόφρακτους ιππότες του Μεσαίωνα.

Του Παναγιώτη Α. Καράμπελα*

Μέσα στα χρόνια όμως, και κυρίως από τότε που η ωρίμανση της τεχνογνωσίας της πυρίτιδας επέτρεψε την γενίκευση της χρήσης των πυροβόλων όπλων, η ανάγκη για κάποια από τα προαναφερόμενα μέσα εξέλειψε φέρνοντας μοιραία μια αποκλιμάκωση στο βάρος που έπρεπε να κουβαλάει ο πολεμιστής που είχε γίνει πλέον δυσβάσταχτο. Τα περικάρπια και η ασπίδα ήταν τα πρώτα που έφυγαν. Όχι πολύ αργότερα μας άφησαν και οι περικνημίδες… Το μοναδικό κομμάτι του αμυντικού εξοπλισμού που διατηρήθηκε σχεδόν συνεχόμενα ήταν κράνος, αφού περίπου στο τέλος του 18^ου αιώνος και η χρήση του θώρακα είχε περιοριστεί σε σημείο σχεδόν εξάλειψης.

Η κατάσταση διατηρήθηκε περίπου στα ίδια επίπεδα μέχρι τα τέλη του 19^ου αιώνος όπου επανεμφανίστηκαν κάποιες αυτοσχέδιες προσπάθειες δημιουργίας αλεξίσφαιρων θωράκων. Οι προσπάθειες αυτές είχαν όλα τα μειονεκτήματα που θα μπορούσε κανείς να περιμένει από μια προσπάθεια αντιμετώπισης ενός τόσο σοβαρού κινδύνου όπως το πυροβόλο όπλο: μεγάλο βάρος, προβλήματα εργονομίας και ευκινησίας και τελικά φτωχά αποτελέσματα σε σύγκριση με τα προβλήματα που ο θώρακας δημιουργούσε.

Η πρώτη φορά που παρουσιάστηκε η ιδέα του αντιβαλλιστικού υφάσματος ήταν το 1881 όταν ο γιατρός George Goodfellow, παρατήρησε ότι σφαίρα από εμπροσθογεμές όπλο που πέτυχε το τυλιγμένο μεταξωτό μαντήλι του θύματος δεν πέτυχε πλήρη διάτρηση στο σώμα, σώζοντας έτσι το θύμα. Έτσι αρχικά αυτός και αργότερα κι άλλοι, πειραματίστηκαν με πολλαπλές στρώσεις μεταξιού, ουσιαστικά αναβιώνοντας  την τακτική των στρατιωτών του Τσένγκις Χαν, που φορούσαν κατάσαρκα ένδυμα από μετάξι. Στην περίπτωση αυτή βέβαια ο στόχος τους δεν ήταν η αποφυγή διάτρησης, αλλά η ευκολία που παρείχε το μετάξι στην αφαίρεση των βελών, καθώς μαζευόταν εντός της πληγής ουσιαστικά άθικτο και όντας ανθεκτικό μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να βγει το βέλος από τη πληγή, καθώς και ο περιορισμός της αιμορραγίας. Οι προσπάθειες αυτές ανταμείφθηκαν και αναγνωρίστηκαν το 1901 στην περίπτωση της αποτυχημένης απόπειρας δολοφονίας του Αλφόνσου του 8ου της Ισπανίας, ο οποίος σώθηκε φορώντας μεταξωτό αλεξίσφαιρο γιλέκο. Περαιτέρω πειραματισμοί παρατηρήθηκαν και κατά την διάρκεια των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε η μαζική χρήση θωράκων που είδαμε στους προηγούμενους αιώνες.